Hukuk sistemimizde yer alan bir başka alternatif çözüm yolu uzlaştırmadır. Uzlaştırmacı şartlarına sahip olan ve bu konudaki eğitimleri tamamlayarak uzlaştırmacı sertifikası sahibi olan herkes bu hukuki işlemde yol alabilirler.
Uzlaştırmacı sertifikası nasıl alınır? Uzlaştırmacı şartları ve uzlaştırma eğitimleri hakkında detaylı bilgiler vermeden önce kısaca uzlaştırma nedir sorusuna cevap verelim.
Uzlaştırma Nedir?
Uzlaştırma, Ceza Kanunumuzda tanımlanmış bir takım suçlar için yargılama aşamasına geçilmeden suçu mağduru ve şüphelisi arasında anlaşma sağlanmasını amaçlayan bir alternatif bir çözüm yoludur.
Bu hukuki işlem ceza kanunumuzda yer alan bütün suçlar için uygulanmaz. Sadece uzlaşmaya tabi suçlarda başvurulan bir hukuki yoldur. Ayrıca uzlaştırma eğitimi almış ve eğitimler sonucu uzlaştırma sertifikasına sahip kişiler tarafından gerçekleştirilir.
Uzlaşmaya Tabi Suçlar Nelerdir?
Genellikle şikayete tabi suçlarda uzlaştırma yoluna başvurulması mümkündür. Ancak özellikle bir takım “cinsel suçlar” şikayete tabi olsa da uzlaştırma kapsamı dışında tutulmuştur. Genel olarak uzlaşamaya tabi suçları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Kasten Basit Yaralama
- Taksirle Yaralama
- Kasten Yaralama Suçunun İhmali Davranışla İşlenmesi
- Konut Dokunulmazlığını İhlal
- İş ve Çalışma Hürriyetini İhlal
- Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma
- Tehdit Suçu
- Basit Dolandırıcılık
- Güveni Kötüye Kullanma
- Suç Eşyasının Satın Alınması ve Kullanılması
- Çocuğu Kaçırılması ve Alıkonulması
- Hakaret
Uzlaştırma ve Arabuluculuk Farkı
Ben amaçlarla hukuk sistemimizde yer alan uzlaştırma ve arabuluculuk arasında kısmen de olsa farklılıklar vardır. Arabuluculuk genellikle çözümü Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa tabi durumlarda devreye girer. Uzlaştırma ise daha çok ceza hukukunu ilgilendiren bir hukuki yoldur. Örneğin ortaklığın giderilmesi davasında arabuluculuk müessesi uygulanırken, tehdit veya hakaret suçlarında uzlaştırma hükümleri uygulanır.
Uzlaştırmacı sertifikası ve arabuluculuk sertifikası alabilme koşulları ve eğitimleri kısmen benzer olsa da farklı yönleri de vardır. Bu nedenle arabuluculuk sertifikası konusuna ayrı bir yazımızda değinmeyi uygun gördük.
Arabuluculuk sertifikası nasıl alınır? Şartları nelerdir ve kimler arabulucu olabilir konusunda daha detaylı bilgi sahibi olmak için; “Arabuluculuk Sertifikası Nedir Başvuru Süreci ve Şartlar” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Uzlaştırmacı Sertifikası Nedir?
Hukuki bir işlem olması nedeniyle uzlaştırmada herkes görev alamazlar. Bunun için öncelikle uzlaştırma eğitiminin tamamlanması gerekir. Bu eğitimler sonunda yapılan sınavdan başarılı olan kişiler içinde uzlaştırmacı sertifikası düzenlenir. Uzlaştırmacı sertifikası kişinin bu hukuki prosedürde rol alabileceğini kanıtlamak için hazırlanmış belgedir.
Kimler Uzlaştırmacı Sertifikası Alabilir?
Uzlaştırmacı olabilme şartlarını taşıyan herkes uzlaştırmacı sertifikası alabilirler. Farklı konularda şartları bulunduğundan bu şartları ayrı başlıklar altında incelenmesi konuyu daha anlaşılabilir kılacaktır.
Uzlaştırmacı Sertifikası Alabilme Şartları
- Türk Vatandaşı Olmak
- Tam Ehliyet Sahibi Olmak
- Avukat Olunması Halinde Herhangi Baroya Kayıtlı Olmak
- Hukuk Fakültesinden Mezun Olmak veya Yeteri Kadar Hukuk Eğitimi Verilen Siyasal Bilgiler, İktisat, Maliye, İdari Bilimler Alanında Eğitim Veren 4 Yıllık Fakülte Mezunu Olmak
- Kasten İşlenen Bir Suç Nedeniyle Hakkında Kesinleşmiş Bir Mahkumiyet Kararı Bulunmamak
- Uzlaştırmacı Eğitimlerini Tamamlamak
- Uzlaştırmacı Eğitimlerinden Sonra Yapılan Uzlaştırmacı Sınavından Başarı Elde Etmek
- Disiplin Hukuku Alanında Meslekten veya Memuriyetten Çıkarılmamış Olmak
- Asıl Mesleği İle İlgili Mevzuatta Uzlaştırmacı Faaliyetlerinin Yürütülmesini Engelleyecek Bir Hüküm Bulunmaması
Yukarıda sıralamış olduğumuz şartları taşıyanların uzlaştırmacı sertifikası alabilmesi mümkündür.
Uzlaştırmacı Sertifikası Nasıl Alınır?
Kişinin sadece yukarıda sıralamış olduğumuz kimlerin uzlaştırma sertifikası alabileceği kişiler arasında olması yeterli değildir. Bunun dışında uzlaştırmacı eğitimlerinin ve eğitimler sonunda yapılan uzlaştırma sınavından da başarılı olmak gerekir.
Uzlaştırma Sertifikası Eğitimleri
Uzlaştırma eğitimleri tıpkı arabuluculuk sertifikası konusunda verilen eğitimlerde olduğu gibi; Hukuk Fakülteleri, Türkiye Adalet Akademisi ve Barolar tarafından verilmektedir.
Uzlaştırmacı eğitimleri 36 saat teorik ve 12 saat pratik olmak üzere genel olarak 48 saat olarak yapılmaktadır. Eğitimlerde, şüpheli ve mağdur arasındaki uyuşmazlığın adil ve yapıcı bir çözüm oluşturacak şekilde yetkinliğe sahip olmayı amaçlamaktadır.
Uzlaştırmacı Sertifikası İçin Hangi Eğitimler Alınır?
Eğitimler genellikle aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaştırılmıştır.
- Onarıcı Adalet Anlayışı
- Mağdur / Fail Uzlaştırması
- Ceza Hukuku Kapsamında Uzlaştırmanın Temeli
- Uzlaşmaya Tabi Suçlar
- Uzlaştırmada Etik Kurallar
- Uzlaştırma Müzakereleri
- Uzlaşmanın Sonuçları
- Müzakere Teknikleri
- İletişim
Arabuluculuk sertifika eğiminde olduğu gibi uzlaştırma sertifikası için verilen eğitimlerin 1/12’sine katılım zorunludur. Toplam 48 saat olan eğitimlerin toplam 4 ve daha fazla saat süre ile katılım yapılmaması eğitimlerde başarısız olduğu sonucunu doğurur.
Uzlaştırmacı Sertifikası Sınavları
Sadece uzlaştırmacı eğitimlerine katılmak sertifika almak için yeterli değildir. Bunun yanında uzlaştırmacı sınavlarından da başarılı olmak gerekir. Uzlaştırmacı sınavları belirli aralıklarla Adalet Bakanlığı tarafından ilan edilmektedir.
Sınav ilanının açıklanmasından sonra uzlaştırmacı eğitimlerini tamamlayan kişiler “uzlaştırmacı portal” üzerinden ve e-devlet sistemi aracılığı ile başvuru yapabilirler. Başvuruya uzlaştırmacı olabilme şartlarını taşıdığına dair belgeler ile uzlaştırmacı eğitimlerinin başarılı şekilde tamamlandığına dair belgelerin eklenmesi gerekir. Çoktan seçmeli test şeklinde yapılan sınav sonunda ilgilinin 100 tam puan üzerinden en az 70 puan alması gerekir. Bu şekilde başarılı olan kişiler uzlaştırmacı sertifikası almaya hak kazanırlar.
Uzlaştırmacı Sertifikası Sınavları Hangi İllerde Yapılır?
Kısmen de olsa uzlaştırmacı sınavlarının hangi illerde yapılacağı zaman zaman değişiklik gösterebilir. Ancak daha önce yapılan ilanları dikkate alarak sınavların;
- Adana
- Ankara
- Antalya
- Bursa
- Diyarbakır
- İstanbul (Anadolu / Avrupa)
- İzmir
- Kayseri
- Samsun
- Van
İllerinde yapıldığını söyleyebiliriz.
Uzlaştırmacı Sertifikası Olanlar Hangi Alanlarda Çalışabilir?
Uzlaştırma ceza hukuku alanında suç olarak tanımlanmış bir fiilden ötürü suçun mağduru ve faili arasındaki uyuşmazlığın yargılama aşamasına geçilmeden çözümünü amaçlayan bir sistemdir. Bu nedenle genellikle ceza hukuku alanında faaliyetlerini sürdürürler. Bu kişilerin uzlaştırma faaliyetleri kapsamındaki bütün işlemleri Adalet Bakanlığının bilgi ve denetimi altındadır. Ülkemizde ise genellikle avukatlar bu alanda görevlidirler. Ancak avukat dışındaki kişilerin de uzlaştırmacı olabilme şartlarını taşıması ve uzlaştırmacı sertifikasına sahip olmaları halinde bu hukuki yolda rol alabilmeleri mümkündür.
Uzlaştırmacı Sertifikası Almanın Avantajları Nelerdir?
Uzlaştırmacı sertifikası almanın kariyer açısından avantajları olduğu gibi ekonomik avantajları da vardır. Kişinin uzlaştırmacı eğitimlerini almış olması kariyeri açısından önemlidir. Bir çeşit mesleki avantaj sağlamaktadır.
Uzlaştırmacı olarak tabir edilen kişiler ayrıca her bir uzlaştırma dosyasında; Uzlaşma sağlanmış olsa da olmasa da ücret almaktadırlar. Bu da uzlaştırma sertifikasına sahip olmanın ekonomik avantajını bize gösterir.
Uzlaştırmacı Sertifikası İle Uzlaştırmacı Olmak Zorunlu Mudur?
Hukuki bir işlem olması nedeniyle bu konuda uzlaştırmacı eğitimi alınması zorunludur. Uzlaştırmacı sertifikası ise kişinin bu eğitimleri tamamladığı ve uzlaştırmacı olabilme şartlarını taşıdığını gösterdiğinden bu sertifikaya sahip olunmaksızın uzlaştırma hukuk yolunda görev alınması mümkün değildir.
Uzlaştırmacı Sertifikası Ücretleri
Uzlaştırmacı sertifikası ücretlerinin büyük bir kısmını eğitimler için ödenen ücretler oluşturur. Kurumlara göre kısmen farklılık gösterse de eğitim ücretleri 8.000 TL ile 10.000 TL arasındadır.
Uzlaştırmacı Sertifikası İle Ne Kadar Kazanılabilir?
Uzlaştırmacı sertifikasına sahip olan kişilerin ne kadar kazanabileceği konusunda genel bir miktar belirtmek oldukça zordur. Genellikle görev alınan dosya sayısına göre bu tutar değişir. Bunun için 2025 uzlaştırmacı asgari ücret tarifesi konusunda bilgi sahibi olmak kısmen de olsa bu konuda fikir sahibi olmamıza sağlayacaktır.
2025 Uzlaştırmacı Asgari Ücret Tarifesi
- Uzlaştırma teklifinin olumsuz sonuçlanması halinde; 874,00 TL – 1,312,00 TL
- 2-3 kişinin uzlaştırılması durumunda 2.631,00-3.520,00 TL,
- 7-9 kişinin uzlaştırılması durumunda 4.394,00-5.276,00 TL,
- 10 ve daha fazla kişinin uzlaştırılması durumunda 5.276,00-6.158,00 TL,
- 2-3 kişinin taraf olması durumunda 1.312,00-1.749,00 TL,
- 4-6 kişinin taraf olması durumunda 1.749,00-2.193,00 TL,
- 7-9 kişinin taraf olması durumunda 2.193,00-2.631,00 TL,
- 10 ve daha fazla kişinin taraf olması durumunda 2.631,00-3.068,00 TL,
Uzlaştırmacı Sertifikası Hakkında Sık Sorulan Sorular
Uzlaştırmacı Sertifikası Nereden Alınır?
Uzlaştırmacı sertifikası, uzlaştırma eğitimlerinin tamamlanmasından sonra yapılan uzlaştırma sınavlarından da başarılı olunması halinde alınır. Bu belgeye düzenlemeye yetkili kuruluş ise Adalet Bakanlığıdır. Ancak doğrudan Adalet Bakanlığına başvuru yapmak sertifikanın alınması için yeterli değildir. Yukarıda da detaylarını belirttiğimiz gibi öncelikle uzlaştırmacı şartlarını sağlamak, uzlaştırmacı eğitimlerine katılmak ve son olarak uzlaştırmacı sınavından başarılı olmak gerekir. Tüm bu aşamalar tamamlandıktan sonra kişiye özel olarak Adalet Bakanlığı tarafından uzlaştırmacı sertifikası düzenlenmektedir.
Online Uzlaştırmacı Eğitimi
Uzlaştırmacı eğitimleri genellikle online uzlaştırmacı eğitimi şeklinde yapılmaktadır. Bunun dışında fiziki ortamlarda da uzlaştırmacı eğitim veren kurum ve kuruluşlar vardır. Ancak online uzlaştırmacı eğitimlerine daha fazla başvuru yapıldığı gözlemlenmiştir.
Uzlaştırmacı Eğitimi Ne Zaman Açılacak?
Bunun için belirli bir süre öngörülmemiştir. Genellikle Üniversitelerin Hukuk Fakültelerinden alınan bu eğitimler için ikamet ettiğiniz ilde bulunun Hukuk Fakültesine ait web sitesi veya başka ildeki Hukuk Fakültelerinin web siteleri incelenmektedir.
Uzlaştırmacı Sertifikası Kaç Yıl Geçerli?
Genel olarak uzlaştırmacı sertifikası 2 yıl geçerlidir. Daha önce bu sertifikayı almış kişiler 2 yıl aralıklarla yapılan yenileme eğitimlerine katılmalıdırlar. Yenileme eğitimleri ilk olarak alınan uzlaştırmacı eğitimlerinden farklıdır. Genellikle bu yenileme eğitimlerinde güncel yasa ve yönetmelikler dikkate alınır.
